Herkes doğumundan ölümüne kadar olan süreçte belli bir saygınlığa sahiptir. Kişilerin sahip olduğu bu saygınlık ölümünden sonra da devam eder. Yani bu saygınlık kişinin geride bıraktığı hatırası üzerinde de devam eder. Kanun koyucu da kişinin öldükten sonra hatırasına ya da ceset veya kemiklerine yönelen kimi eylemleri suç olarak tanımlamıştır.
Kişinin hatırasına hakaret Türk Ceza Kanunu 130. Maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre kişinin hatırasına hakaret suçunun oluşabilmesi için;
-Bir kimsenin öldükten sonra hatırasına en az üç kişiyle ihtilat ederek hakaret etmek ,
İhtilat kelime anlamı olarak ‘’ karşılaşıp görüşme’’ anlamına gelmektedir. ‘’En az üç kişiyle ihtilat ederek hakaret etmekten’’ anlaşılması gereken ise en az üç kişinin görüp, duyabileceği şekilde hakaret edilmesi durumudur. Örneğin dört kişinin olduğu bir ortamda bir kişi diğerlerinin duyabileceği şekilde ölen bir kişiye hakaret ederse en az üç kişiyle ihtilat etmek unsuru gerçekleşmiş olur ve bu durumda ölen kişinin hatırasına hakaret suçu oluşur.
-Bir ölünün kısmen veya tamamen ceset veya kemiklerini alan veya ceset veya kemikler hakkında tahkir edici eylemlerde bulunmak,
Ceset, ölü bir insan bedenini ifade etmektedir. Düşükler hariç olmak üzere doğar doğmaz ölen bebekler de ceset sayılmaktadır. Bir ölünün kısmen veya tamamen ceset veya kemiklerini alan ya da ceset veya kemikler üzerinde tahkir edici yani aşağılayıcı, onur kırıcı davranışlarda bulunan kişi bu suçu işlemiş sayılır. Örneğin bir kişinin cesedinin üzerine idrarını yapan, ölmüş bir kişiyle cinsel ilişkide bulunan kişi kişinin hatırasına hakaret suçunu işlemiş sayılır.
Görüldüğü üzere bu suç ölen bir kişiye hakaret etmek şeklinde ya da ölen kişinin ceset veya kemiklerini almak ya da ceset veya kemikler hakkında aşağılayıcı davranışta bulunmak şeklinde işlenebilir.
Kişinin hatırasına hakaret suçunun cezası nedir?
Bu suçun iki farklı cezası bulunmaktadır.
- Bir kimsenin öldükten sonra hatırasına en az üç kişiyle ihtilat ederek hakaret etmenin cezası üç aydan iki yıla kadar hapis veya adli para cezasıdır. Hakaretin alenen işlenmesi halinde ise ceza altıda bir oranında arttırılır. Örneğin sosyal medya yoluyla bu suçun işlenmesi durumunda suç alenen işlenmiş sayılır ve ceza altıda bir oranında arttırılır.
- Bir ölünün kısmen veya tamamen ceset veya kemiklerini alan veya ceset veya kemikler hakkında tahkir edici eylemlerde bulunan kişi üç aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Kişinin hatırasına hakaret suçu şikayete tabi midir ?
Kişinin hatırasına hakaret suçu şikayete tabidir. Şikayet süresi ise 6 aydır. Yani şikayet hakkı olan kişi fiili ve faili öğrendiği tarihten itibaren 6 ay içinde şikayet hakkını kullanmazsa şikayet hakkı düşer.
Kişinin hatırasına hakaret suçu uzlaşmaya tabi midir?
Kişinin hatırasına hakaret suçu uzlaşmaya tabidir. Yani şikayet hakkı olan kişiyle uzlaşma sağlandığı taktirde ceza davası açılmamaktadır.
Kişinin hatırasına hakaret suçu hangi mahkemede görülür?
Kişinin hatırasına hakaret suçu asliye ceza mahkemesinde görülür.