Çalışma hayatında hangi saat aralığının gece sayılacağı, gece en fazla ne kadar çalışılabileceği kanunda düzenlenmiştir.

Gece kavramı ve gece çalışması nedir ?

İş kanununa göre gece kavramı en geç saat 20:00’da başlayarak en erken saat 06:00’a kadar geçen ve her halde en fazla on bir saat süren dönem şeklinde tanımlanmıştır. Bu dönemde yapılan çalışmaya da gece çalışması denir. Ayrıca çalışmanın yarıdan fazlası bu saat aralığına denk geliyorsa bu çalışmanın tamamı gece çalışması sayılır.

İşçi, gece en fazla ne kadar çalıştırılabilir ?

İşçilerin gece çalışması yedi buçuk saati geçemez. Ancak, turizm, özel güvenlik, sağlık hizmeti ve petrol araştırma, arama ve sondaj faaliyetleri kapsamında yürütülen işlerde işçinin yazılı onayının alınması şartıyla yedi buçuk saatin üzerinde gece çalışması yaptırılabilir.  Bu sektörler dışında çalışan işçiler günde 7,5 saatten fazla çalıştırılamazlar.

Gece yedi buçuk saatten fazla çalışan işçiler iş sözleşmesini haklı nedenle feshedebilir mi ?

İşçilerin turizm, özel güvenlik, sağlık hizmeti ve petrol araştırma, sondaj işleri dışında gece yedi buçuk saatten fazla çalıştırılamayacağı, buna aykırı davranan işverenlere idari para cezaları uygulanacağı kanunda açıkça düzenlenmiştir. Bu nedenle gece yedi buçuk saatten fazla çalışan işçi, iş sözleşmesini feshederek kıdem tazminatına hak kazanır.

 Hangi çalışanlar gece çalıştırılamaz ?

-Sanayiye ait işlerde 18 yaşını tamamlamamış çocuk işçiler ve genç işçiler

-Kadın çalışanlar gebeliğin 24. haftasından doğuma kadar olan süre boyunca,

-Doğum yapmış kadın doğumu izleyen bir yıl boyunca gece çalıştırılamaz

Gece çalışması fazla mesai sayılır mı ?

İşçinin haftalık çalışma süresi 45 saat olup bu sürenin aşılması durumunda işçi, fazla mesai ücretine hak kazanır. İşçilerin gece çalışmasının 7,5 saati geçemeyeceğini yukarıda belirtmiştik. Bu nedenle işçi, haftalık çalışma süresi 45 saati aşmasa dahi gece 7,5 saatten fazla çalışması durumunda fazla çalışma ücretine hak kazanacaktır. Bu durumda gece 7,5 saati aşan çalışmalar fazla mesai sayılır ve işçi fazla mesai ücretine hak kazanır.

Turizm, özel güvenlik, sağlık hizmeti ve petrol araştırma, arama ve sondaj faaliyetleri kapsamında yürütülen işlerde işçinin yazılı onayının alınması şartıyla yedi buçuk saatin üzerinde gece çalışması yaptırılabileceğini belirtmiştik. Bu kapsamdaki işçiler yazılı onay verdikleri taktirde gece 7,5 saati aşsa dahi fazla mesai ücretine hak kazanamaz. (Bu sektörlerde haftalık kırkbeş saati aştığı taktirde her halükarda fazla çalışma ücretine hak kazanılır.) Bu sektörler dışındaki işçilerin ise yazılı onay verip vermediklerine bakılmaksızın gece 7,5 saati aşan kısımlar nedeniyle fazla mesai ücretine hak kazanacaktır.

Gece çalışma saatlerine ve yasaklarına aykırı davranan işverenlere hangi yaptırımlar uygulanır ?

İşçilerin gece çalıştırılmaları yukarıda da belirttiğimiz üzere kanun gereğince belli koşullara tabi tutulmuştur. Kanunda belirtilen şartlara uyulmaması durumunda işverene idari para cezası uygulanmaktadır. Bu nedenle işçilerin gece 7,5 saatten fazla çalıştırılmaları durumunda, çocuk ve genç işçilerin gece çalıştırılması durumunda işverenler, her yıl değişen miktarlarda idari para cezası ile cezalandırılır.