Araç Değer Kaybı Nedir ?

Ülkemizde her gün binlerce trafik kazası meydana gelmektedir. Bunlardan bir kısmı yalnızca maddi hasarlı bir kısmı yaralanmalı veya ölümlü olabilmektedir. Bizim konumuz değer kaybı olduğu için yalnızca maddi hasarlı trafik kazalarının sonuçlarına değineceğiz.

Maddi hasarlı trafik kazalarında araç üzerinde çeşitli işlemler yapılarak onarılmaktadır. Meydana gelen kaza sonucu araçta yapılan bir takım işlemler nedeniyle aracın değerinde meydana gelen azalma araç değer kaybı olarak talep edilebilmektedir. Yani aracın onarılmış halinin ikinci el fiyatıyla onarım görmemiş halinin ikinci el fiyatı arasındaki farka araç değer kaybı denilmektedir. Hasar sonrası aracın onarım gören parçaları orjinali ile değiştirilse dahi aracın değerinde azalma meydana geleceğinden bu zarar değer kaybı olarak talep edilebilecektir.

Uygulamada değer kaybı genellikle sigorta şirketinden talep edilse de karşı taraf araç sürücüsü, aracın maliki, aracın işleteni de sigorta şirketi ile birlikte değer kaybından sorumludur.

 

Değer kaybı nasıl hesaplanır ?

Araçtaki değer kaybı, aracın markası, yaşı, modeli ve hasar gördüğü kısımları dikkate alınarak aracın kaza tarihinden önceki ikinci el satış değeri ile tamir edildikten sonraki ikinci el satış değeri arasındaki fark göz önüne alınarak hesaplanmaktadır.    

 

Başvuru nereye yapılır ?

Araç değer kaybı için ilk olarak karşı tarafın sigorta şirketine başvurmak gerekir. Sigorta şirketine başvuru zorunlu olup başvuru yapılmadan dava açılamaz ya da Sigorta Tahkim Komisyonuna başvuru yapılamaz. İlgili sigorta şirketi 15 gün içinde cevap vermezse, talebi reddederse ya da verilen cevap talebi karşılamazsa bu durumda dava açılabilir ya da tahkime başvurulabilir. Sigorta şirketine başvuru yapılmadan dava açılırsa ya da tahkime başvurulursa dava ya da tahkim başvurusu, sigorta şirketine başvuru yapılmadığı gerekçesiyle reddedilir.

 

Başvuru sırasında hangi evraklar gereklidir ?

Başvuru yaparken taraflarca ya da kolluk tarafından tutulan kaza tespit tutanağı, kazaya karışan araç ruhsatları, kusur durumunu gösterir belge, onarım faturası, sigorta poliçesi, kaza fotoğrafları, onarıma ait fotoğraflar gereklidir.

 

Değer kaybı talep edenin % 100 kusurlu olmaması gerekir

Aracında hasar meydana gelen kişinin değer kaybı talep edebilmesi için % 100 kusurlu olmaması gerekir. Bu nedenle meydana gelen kazada tam kusurlu olan taraf değer kaybı talep edemez. Bunun dışında talep edilebilecek değer kaybı kişinin kusur durumuna göre belirlenir. Yani % 50 kusurlu olan taraf değer kaybının % 50’sini talep edebilir. Aynı şekilde değer kaybı talep eden kişinin kusuru % 25, karşı tarafın kusuru % 75 ise bu durumda da değer kaybının % 75’i talep edilebilir.

 

Dava açmadan önce arabulucuya başvurmak zorunludur

Sigorta şirketine değer kaybı için yapılan başvuru üzerine sigorta şirketi cevap vermez, reddeder ya da zararı tam olarak karşılamazsa bu durumda dava açılabileceğini ya da sigorta tahkime başvurulabileceğini yukarıda belirtmiştik.

Dava açmadan önce arabuluculuk başvurusu zorunlu olup önce arabulucuya başvurulmalı, anlaşma sağlanamadığı taktirde dava açılmalıdır. Tahkime başvurmadan önce arabuluculuğa başvuru zorunlu olmayıp yalnızca dava açmadan önce böyle bir zorunluluk bulunmaktadır.

 

Dava açılabilir ya da Sigorta Tahkim Komisyonuna başvuru yapılabilir

Sigorta şirketine başvuru yapıldıktan talep karşılanmazsa değer kaybı talep eden taraf ister dava açabilir (dava açmadan önce arabuluculuk başvurusu zorunludur) isterse de Sigorta Tahkim Komisyonuna başvuru yapabilir.

Sigorta tahkim komisyonuna online olarak ya da fiziki olarak başvuru yapılabilir. Yargılamanın uzun sürmesi ve sigorta tahkimin daha az masraflı olması gibi nedenlerle Sigorta Tahkim Komisyonuna başvuru yapmak avantajlı olabilmektedir.

Dava açarken ya da Sigorta Tahkim Komisyonuna başvuru yaparken yukarıda belirtmiş olduğumuz taraflarca ya da kolluk tarafından tutulan kaza tespit tutanağı, kazaya karışan araç ruhsatları, kusur durumunu gösterir belge, onarım faturası, sigorta poliçesi, kaza fotoğrafları, onarıma ait fotoğrafların mahkemeye ya da tahkime sunulması gerekir.

 

Zamanaşımı süresi ne kadardır ?

Araç değer kayıplarına ilişkin talepler zararın ve tazminat yükümlüsünün öğrenildiği tarihten itibaren 2 yıl, kazanın meydana geldiği tarihten itibaren 10 yıl içerisinde zamanaşımına uğrar. Ancak tazminat ceza kanunlarının daha uzun bir zamanaşımı öngördüğü cezayı gerektiren bir fiilden doğmuşsa, daha uzun olan bu zamanaşımı uygulanır.

Yani temel zamanaşımı iki yıl olup, kaza sonrası zarar verenin sonradan öğrenilmesi durumunda on yıl zamanaşımı uygulanmaktadır. Ayrıca kaza nedeniyle suç oluştuğu taktirde ceza kanunlarında öngörülen daha uzun zamanaşımı süresi de uygulanabilir.

 

Özetlemek gerekirse ,

- Meydana gelen kaza nedeniyle değer kaybı talep eden taraf öncelikle gerekli evraklarla karşı tarafın sigorta şirketine başvuru yapmalı,

- Sigorta şirketi cevap vermez ya da talebi karşılamazsa değer kaybı talep eden taraf ister önce arabulucuya başvurur, anlaşma sağlanamazsa dava açar, isterse arabulucuya başvurmadan Sigorta Tahkim Komisyonuna başvurarak değer kaybını talep edebilir.   

 

 Av. Nazif Sunca