Paylı veya elbirliği mülkiyetine konu olan taşınır veya taşınmazın satış veya aynen taksim yoluyla ortaklığın sonlandırılmasıdır. Ortaklığın giderilmesi iki şekilde gerçekleşebilir:

-Satış yoluyla ortaklığın giderilmesi

-Aynen taksim yoluyla ortaklığın giderilmesi

 

Kimler Açabilir ?

Taşınır veya taşınmaz malda birlikte mülkiyet hakkına sahip olan kişiler açabilir. Bu davayı tek bir paydaş açabileceği gibi diğer paydaşlarla birlikte de açabilir. Tek bir paydaş tarafından açılacaksa diğer tüm paydaşlar davalı gösterilerek açılmalıdır. Birden fazla paydaş tarafından açılacaksa kendileri dışındaki diğer tüm paydaşlar davalı gösterilerek açılmalıdır.

 

Kime Karşı Açılır ?

Taşınır veya taşınmazda birlikte mülkiyet hakkına sahip olan tek bir paydaşa açılabileceği gibi tüm paydaşlara karşı da açılabilir.

 

Hangi Mahkemede Açılır ?

Ortaklığın giderilmesi davası taşınmazın bulunduğu yerdeki Sulh Hukuk Mahkemesinde açılır. Burada ki yetki kesin yetki olup taşınmazın bulunduğu yerden başka bir yerde açılamaz, açıldığı taktirde mahkemece kendiliğinden yetkisizlik kararı verilir.  Birlikte mülkiyete konu malın tereke ile ilgili olması durumunda kesin yetkili mahkeme ölen kişinin son yerleşim yeri mahkemesidir. Ancak tereke konusu mal taşınmaz ise bu durumda yine taşınmazın bulunduğu yer mahkemesi kesin yetkilidir.

 

Ortaklığın Satış Suretiyle Giderilmesi Nedir ?

Taşınır veya taşınmazın ortaklar arasında aynen taksim yoluyla paylaşılması mümkün değilse, malın bölünerek paylaşılması durumunda önemli ölçüde değer kaybı meydana gelecekse bu durumda açık arttırma suretiyle malın satılmasına karar verilebilir.

 

Sadece Ortaklar Arasında Satış Yapılabilir mi ?

Satışın sadece ortaklar arasında yapılması mümkündür. Bu durumda diğer paydaşların rızası gerekir. Tüm paydaşlar satışın sadece ortaklar arasında yapılması konusunda anlaşmış iseler bu durumda mahkeme satışın sadece ortaklar arasında yapılmasına karar vermek zorundadır.

 

Ortaklığın Aynen Taksim Suretiyle Giderilmesi Nedir? 

Taraflardan biri ortak malın aynen taksim edilerek ortaklığın giderilmesine karar verilmesini mahkemeden isteyebilir. Bu durumda hakim öncelikle malın aynen paylaşımının mümkün olup olmadığını araştırmalıdır. Aynen taksim mümkünse taşınır veya taşınmaz mal bölünerek paylaştırılır. Bölünen parçaların değerinin birbirine denk düşmemesi halinde eksik değerdeki parçaya para eklenerek denkleştirme sağlanması yoluna gidilebilir. Bu nedenle ortaklığın giderilmesi davasında taraflarca aynen taksim talebinde bulunulmuşsa, mahkemenin dava konusu mal üzerinde aynen taksimin mümkün olup olmadığını mutlaka araştırması ve buna göre karar vermesi gerekmektedir. Aynen taksim mümkün olduğu taktirde aynen taksim yoluyla, mümkün olmadığı taktirde ortaklığın satış yoluyla giderilmesine karar verilir. 

 

Ortaklığın Giderilmesi Davasında Yargılama Giderleri Nasıl Hesaplanır ?

Ortaklığın giderilmesi davası açılırken maktu harç alınır. Dava sonucunda da yargılama giderleri ve avukatlık ücreti paydaşlara payları oranında yükletilir.

 

Ortaklığın Giderilmesinde Satış Suretiyle Ortaklığın Giderilmesine Karar Verilirse Satış Nasıl Gerçekleştirilir ?

Mahkeme tarafında ortaklığın satış yoluyla giderilmesine karar verilirse öncelikle bu kararın kesinleşmesi gerekmektedir. Karar kesinleştikten ve gerekli masraflar yatırıldıktan sonra kararı veren mahkeme kalemi satış memuru olarak görevlendirilir ve satış gerçekleştirilir.  

 

Ortaklığın Giderilmesi Davası Açılmadan Önce Ortaklardan Biri Ölürse Dava Nasıl Açılır ?

Paydaşlardan biri ölmüşse ve buna rağmen ona karşı dava açılmışsa davanın ölen kişinin mirasçılarına karşı yöneltilmesi gerekir. Bu durumda mahkemeden ölen kişinin mirasçılık belgesinin sunulması için süre ve mirasçılık belgesinin çıkarılması için yetki vermesi istenebilir ya da mahkeme kanalıyla noterden ölen kişinin mirasçılık belgesi talep edilebilir.   Mahkeme tarafından yetki belgesi verilirse ölen kişinin mirasçılık belgesi noterden alınabileceği gibi Sulh Hukuk Mahkemesine başvurularak ta talep edilebilir.

 

Ortaklığın Giderilmesi Davasında Muhdesatın Aidiyeti Konusunda Çekişme Olursa Ne Olur?

Ortaklığın giderilmesi davasının konusu taşınmazda bulunan bina, ağaç, tesis gibi bütünleyici parçalar üzerinde mülkiyetin kime ait olduğu hususu ortaklar arasında tartışma konusu ise, bu uyuşmazlığın ayrı bir dava açılmak suretiyle giderilmesi gerekir. Uygulamada bu davalara ‘’muhdesatın aidiyetinin tespiti davası’’denilmektedir. Bu davanın açılması halinde, izale-i şuyu davası yargılamasında, muhdesatın aidiyetinin tespiti davasının sonuçlanması beklenir. Çünkü, taşınmazda yer alan bütünleyici parçalar üzerindeki mülkiyet hakkını tespit edildikten sonra ortaklığın bütünleyici parçalar da dahil edilerek giderilmesi gerekir.

 

Miras kalan taşınmaz mallar bakımından tapuda intikal şart mıdır?

Tapuda miras bırakan adına kayıtlı taşınmaz nedeniyle ortaklığın giderilmesi davası açabilmek için, taşınmazın mirasçılar adına intikalinin yapılması zorunlu değildir. Bu nedenle tapuda mirasçılar adına intikal yapılmadan ortaklığın giderilmesi davası açılabilir.

 

Dava açmadan önce arabulucuya başvurmak zorunludur

1 Eylül 2023 tarihinden itibaren, ortaklığın giderilmesi davası açmadan önce arabuluculuğa başvurmak zorunludur. Arabuluculuğa başvurmadan önce dava açılması halinde dava şartı eksikliği nedeni ile reddedilecektir.