Geçit hakkı nedir ?

Sahip olduğunuz taşınmazın yola bitişik olmayabileceği gibi bağlantısı da olmayabilir. Bu durum yani yol ile bağlantınızın olmaması o taşınmazdan yararlanmanızı, verimli şekilde kullanmanızı engelleyebilir. İşte yol ile bağlantısı olmayan taşınmaz malikinin, komşu taşınmaz malikinden yola bağlanmak için isteyebileceği hakka geçit hakkı denilmektedir. Geçit hakkı talep edebilmek için açılacak davaya da geçit hakkı davası denilmektedir.

Geçit hakkı davasının şartları

Geçit hakkı talep edebilmek için ilk şart talep eden taşınmazın yola çıkışının olmaması ve bu nedenle taşınmazdan tam olarak yararlanamamasıdır. Geçit hakkı komşu taşınmaz malikinin mülkiyet hakkını direkt olarak etkilediği için en uygun ve en az zarar görecek taşınmaz malikinden talep edilmelidir. Bu nedenle dava açılırken en uygun komşuya karşı açılmamışsa dahi sonradan bu taraf dosyaya eklenerek davanın tarafı olabilmektedir. Örneğin a ili b ilçesi c mahallesi 15 numaralı parsel sayılı, yola çıkışı olmayan bir taşınmazınız olsun. Siz komşunuz olan 16 numaralı parselden yola çıkmak için geçit hakkı talep ettiniz ve dava açtınız. Bilirkişi tarafından 17 numaralı parselden yola çıkmanın daha uygun olacağı yönünde rapor hazırlanır ve mahkeme tarafından da uygun görülür ise 17 numaralı parselin malikinin de davaya dahil edilmesi gerekir. Bu durumda her ne kadar sizin talebiniz 16 numaralı parselden geçit hakkı verilmesi ise de bu parselden geçit hakkı verilmeyecektir. Bu nedenle geçit hakkı davasında mahkeme tarafından yapılan keşif ve bilirkişi tarafından hazırlanan rapor büyük öneme sahiptir.

Ayrıca geçit hakkı verilecek taşınmaz belirlenirken yüzölçümü büyük olan tercih edilmeli, taşınmaz mümkün olduğunca bölünmemeli yol çevresinden geçirilmeli, taşınmazın kullanım şekli ve bütünlüğü bozulmamalıdır.

Geçit hakkı kurulacak taşınmaz malikine tam bir bedel ödenmesi gerekmektedir. Bu nedenle mahkeme tarafından belirlenen bedel ödenmeden geçit hakkı kurulamayacaktır. Geçit hakkı nedeniyle komşu taşınmaz malikine ödenecek bedel mahkeme tarafından yapılan keşif ve bilirkişi raporu doğrultusunda belirlenmektedir. 

Dava açmadan geçit hakkı kurulabilir mi ?

Taraflar aralarında anlaşarak dava açmadan da geçit hakkı kurabilirler. Bunun için tarafların kendi aralarında yapacakları sözleşmeyi tapuya tescil ettirmeleri gerekir.

Geçit hakkı davasının hangi mahkemede açılması gerekir ?

Geçit hakkının kurulmasına ilişkin davanın taşınmazın bulunduğu yerdeki asliye hukuk mahkemesinde açılması gerekir.